PrEP เป็นหนึ่งในวิธีที่คุณจะป้องกันตัวเอง จากการติดเชื้อไวรัสเอชไอวี นอกเหนือจากการสวมถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์แล้ว วิธีการทานเพร็พนี้ก็เริ่มถูกนำมาใช้กันอย่างแพร่หลาย บทความนี้ จะอธิบายถึงรายละเอียดและการใช้ PrEP ให้คุณเข้าใจถึงการทำงานที่ถูกต้องและจะได้ทานยานี้อย่างไร้ความกังวลใจ
PrEP มีรูปแบบการทำงานต่อเชื้อ HIV อย่างไร
เพร็พ (PrEP) ย่อมาจาก Pre-Exposure Prophylaxis เป็นการป้องกันโรคก่อนการสัมผัสกับเชื้อ โดยการทานยานี้วันละหนึ่งเม็ด เป็นประจำทุกวัน ไม่ขาดยาและตรงต่อเวลา สำหรับเพศชายควรทานเพร็พก่อนมีความเสี่ยงอย่างน้อย 7 วันขึ้นไป ส่วนเพศหญิงต้องทานต่อเนื่องยาวนานกว่า คือ 20 วันถึงจะช่วยป้องกันเชื้อเอชไอวีได้ คุณสามารถทานร่วมกับยาอื่นๆ ได้ เพียงแต่ต้องปรึกษาแพทย์ก่อนเสมอ
“PrEP จะมีประสิทธิภาพสูงสุด
หากใช้ร่วมกับถุงยางอนามัยเมื่อมีเพศสัมพันธ์”
ใครบ้างล่ะที่เหมาะจะทาน PrEP
PrEP มักจะได้รับการแนะนำจากแพทย์ในกลุ่มผู้ที่มีความเสี่ยงสูงที่จะติดเชื้อไวรัสเอชไอวี ซึ่งจะถูกพบเมื่อไปทำการตรวจเลือด หรือมีความเสี่ยงมาแล้วอยากทราบว่าจะมีเชื้อหรือไม่ โดยความเสี่ยงดังกล่าว ได้แก่
- มีเพศสัมพันธ์โดยไม่สวมถุงยางอนามัย
- มีการซื้อบริการทางเพศ หรือเปลี่ยนคู่นอนบ่อย
- มีเพศสัมพันธ์กับคนที่มีเชื้อเอชไอวี หรือคู่ผลเลือดต่าง
- มีจำนวนในการขอรับ PEP ยาต้านเอชไอวีฉุกเฉินบ่อยครั้ง
- มีการใช้เข็มฉีดยาร่วมกับผู้อื่น หรือใช้กระบอกเสพยาร่วมกัน
PrEP ทานแล้วมีผลข้างเคียงหรือไม่
ผลข้างเคียงของการทาน PrEP ไม่ได้เกิดขึ้นกับทุกคน และส่วนใหญ่มักจะไม่มีผลข้างเคียงใดๆ ในระยะยาวก็สามารถมีผลต่อการทำงานของตับและไต แต่ผู้ที่ทาน PrEP จะได้รับการตรวจวินิจฉัยจากแพทย์อยู่ก่อนแล้วตั้งแต่เริ่มยาว่าร่างกายสามารถทานยานี้ได้หรือไม่ ประเด็นสำคัญที่พบมากที่สุดของอาการหลังจากทานยาชนิดนี้แล้ว พบว่าผู้ทานมีอาการคลื่นไส้ เวียนศีรษะ ปวดศีรษะ ปวดท้อง บางรายก็มีอาการท้องเสีย อ่อนเพลียไม่มีเรี่ยวแรงร่วมด้วย ซึ่งโดยปกติอาการเหล่านี้ จะหายไปได้เองหลังจากทาน PrEP ไปแล้วประมาณ 2-3 สัปดาห์ แต่หากคุณมีอาการที่รุนแรงหรือนานมากกว่านี้ ควรรีบกลับไปพบแพทย์ทันที
ต้องทาน PrEP ไปตลอดเลยไหม
ไม่จำเป็น PrEP สามารถเริ่มตอนไหนและหยุดตอนไหนก็ได้ เมื่อคุณไม่มีความเสี่ยงรับเชื้อเอชไอวีแล้ว ก็สามารถแจ้งแพทย์ผู้จ่ายยาว่าประสงค์จะหยุดใช้ PrEP มันจึงมีความสะดวกสบายมากที่จะป้องกันตัวเองด้วยยาชนิดนี้ หรือในเพศหญิงที่ต้องการมีบุตรและไม่คิดที่จะคุมกำเนิดอีกต่อไปก็สามารถมีเพศสัมพันธ์ได้โดยไม่ต้องห่วงว่าคุณหรือลูกน้อยที่อาจเกิดในอนาคตจะติดเชื้อเอชไอวีได้
ก่อนการทาน PrEP ต้องทำอย่างไร
คุณต้องไปพบแพทย์เฉพาะทางที่มีประสบการณ์ด้านเอชไอวี เพื่อวินิจฉัยว่าคุณเหมาะสำหรับการทานยาเพร็พหรือไม่ อาจมีการซักประวัติเกี่ยวกับกิจกรรมทางเพศของคุณ เป็นข้อมูลในการพิจารณาจากแพทย์ ไม่ต้องเขินอาย เพราะแพทย์จะต้องเก็บข้อมูลส่วนบุคคลของคุณไว้เป็นส่วนตัวและถือเป็นความลับสูงสุด
อย่างไรก็ตาม PrEP จะเริ่มทานได้ก็ต่อเมื่อได้รับการตรวจคัดกรองหาเชื้อไวรัสเอชไอวี ไวรัสตับอักเสบบี การทำงานของไต และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่นๆ ก่อนว่าคุณไม่มีเชื้อใดอยู่ แพทย์จึงจะจ่ายยาและให้คำแนะนำในการทาน PrEP กับคุณได้ครับ